Bedelsiz terk edilen taşınmaz geri alınırmı

12.12.2016
Bedelsiz terk edilen taşınmaz geri alınırmı

Belediye’ye terk edilem taşınmaz sahiplerinin bedelli ya da bedelsiz bir şekilde taşınmazının bir kısmını ya da tamamını kamu yararına terk etmesi durumudur. Yani; belediye bir yol çalışması yapacak ve yolu genişletecek ise ve sizin araziniz, arsanız bu yol üzerinde ise bir kısmını ya da tamamını belediye hiçbir bedel ödemeksizin elinizden alabilir.


Peki bedelsiz belediyeye terk edilen taşınmaz geri alınabilirmi ?

Danıştay 6. Dairesinin vermiş oldu E.1994/1108, K.1994/3671 sayılı kararı; taşınmazların geriye alınması mümkün değildir. 

KARAR METNİ

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü: 


Dava. … 34 pafta. 5610 sayılı taşınmaza ilişkin ıslah imar planı ile bu plan uyarınca yapılan uygulamanın iptali istemiyle açılmış. İdare Mahkemesince: yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; 1975 onay tarihli imar planı uyarınca yola terkedilen 32 m2’lik kısmın ıslah imar planıyla yol olmaktan çıkarılması ve terkin bedelsiz olması nedeniyle, parselasyona terkten sonraki 116 m2 alanlı parselin değil terkten önceki 148 m2 alanlı eski parselin esas alınması gerektiği, bu miktardan 19 m2 düzenleme ortaklık payı alındıktan sonra kalan 129 m2’lik parselin tek başına yapılaşmaya uygun olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle dava konusu ıslah imar planının ve bu plan uyarınca yapılan uygulananın iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare ve müdahil tarafından temyiz edilmiştir. 


Islah imar planları imar ve gecekondu mevzuatına aykırı yapılara çözün getirmek amacıyla konuta ve buna ilişkin donatı alanlarına yönelik olarak yapılan planlardır. 


Bilirkişi raporunda 1975 onay tarihli imar planının uyuşmazlık konusu ıslah imar planıyla değiştirilmesinin fiziki koşullar gözönüne alındığında yeterli inceleme yapılmadan uygun olduğu belirtildiği halde, mahkemece davanın ıslah imar planına yönelik bölümü hakkında bu husus gözönünde bulundurulmadan iptal kararı verildiği anlaşılmaktadır. 


Öte yandan, özel mülkiyete konu olan taşınmazlardan sahiplerinin rızası ile umumi hizmetlere bedelsiz olarak terkedilen ancak, daha sonra yürürlüğe giren imar planıyla tahsis amacı değişen yerlerin bedelsiz olarak eski maliklerine geri verilmesi yolunda yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. Aksine 3194 sayılı Yasanın 17. maddesi ile belirli koşulların varlığı halinde imar planına uygunluğun sağlanması amacıyla bu tür taşınmazların bedeli karşılığı özel mülkiyete geçirilmesine belediye ve valilikler yetkili kılınarak bedelsiz geri vermenin söz konusu olmayacağı öngörülmektedir. 


Bu durumda, davanın ıslah imar planına yönelik bölümü hakkında, ıslah imar planı yapılmasını ve 1975 onay tarihli imar planının değiştirilmesini gerekli kılan koşulların bulunup bulunmadığının araştırılarak, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekeceğinden mahkemece yeterli inceleme yapılmadan iptal kararı verilmesinde yasal isabet görülmemiştir. Ayrıca. 3194 sayılı Yasanın 17. maddesi uyarınca bedelsiz geri verme söz konusu olamayacağında mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda parselasyona terkten sonraki 116 m2 alanlı parselin değil, terkten önceki 148 m2 alanlı parselin esas alınması ve davacıya yapılaşmaya uygun parsel oluşturulması gerektiği gerekçesiyle parselasyon işleminin iptaline yönelik olarak verilen kararda da isabet bulunmamaktadır. 


Açıklanan nedenlerle. İstanbul 4.İdare Mahkemesinin 21.10.1993 günlü, E:1991/1351, K:1993/1619 sayılı kararının yukarıdaki gerekçeyle BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 19.10.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.

BİR YORUM YAZIN

Yorumu Cevapla [ Yoruma cevap yazmaktan vazgeç ]

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 2 YORUM
  1. Mehmeter dedi ki:

    Cok yanlis bir karar

  2. Mehmet Eren dedi ki:

    ‘Anayasal’ çözüm… Bedelsiz terki yapılan binlerce arsa ve araziye ilişkin emsal karar
    http://www.hurriyet.com.tr
    ÖZEL İstanbul Arel Eğitim Kurumları AŞ, Bahçelievler Yenibosna’da sahibi olduğu yere inşaat yapmak istedi. Toplamda 2.752 metrekarelik alanda yapılacak inşaat için imar uygulaması ve ruhsat talebi için Bahçelievler Belediyesi’ne başvuruldu. Belediye, anılan yerden 531 metrekarelik kısmın belediyeye bağışlanmasını istedi. Belediyenin şirkete yaptığı 20 Nisan 2010 tarihli tebliğde, söz konusu yerin tramvay yolu olarak kullanılacağı kaydedildi. Belediyeden gelen yazıda, aksi halde imar uygulamasının yapılamayacağı bildirildi. İnşaat izni almak için başka çaresinin olmadığını gören şirket talep edilen yeri bedelsiz olarak belediyeye verdi.

    YOL İÇİN KULLANILMADI

    Şirket, bu devir işleminden birkaç ay sonra inşaat ruhsatı için yeniden belediyeye başvurdu. Başvuru esnasında, kendilerinden tramvay yolu için alınan yerde plan değişikliği yapılarak ‘özel kültür tesis alanı’ olarak belediye adına kaydedildiği fark edildi.

    Durumu fark eden şirket yetkilileri belediyeye başvurarak, kendilerinden bedelsiz olarak alınan yerin iadesini istedi.  Belediyeden ise, yerin şirkete satılabileceği yanıtı geldi. Taraflar arasında sorun çözülemeyince konu yargıya taşındı. Belediyeye karşı Bakırköy 8. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde, tapu iptali ve tescil davası açıldı. Mahkeme şirketi haklı buldu, arsanın şirkete devrine karar verdi. Ancak davalı belediye kararı Yargıtay’a taşıdı.

    Yargıtay, yerel mahkeme kararını bozdu. Bozma kararı sonrası yerel mahkeme daha önce şirket lehine verdiği karardan döndü. Şirket son olarak Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Yüksek mahkeme oybirliği ile verdiği kararda, ‘Mülkiyet hakkının ihlal edildiği’ yönünde hüküm kurdu.

    Kararda özetle  “Bedelsiz olarak yola terkedilen ve imar durumu sonradan değişikliğe uğratılan taşınmazın iadesi için bedelinin ödenme şartının getirilmesi başvurucu için büyük bir külfet. İmar durumunun değiştirilmesi yoluyla elde edilecek menfaatin idareye ait olması da devlete güven ilkesini sarsar. Taşınmaz terk amacına uygun bir biçimde kullanılmadı. Dolayısı ile kamu yararından ve dolayısıyla mülkiyet hakkına müdahalenin haklılığından söz edilemez. Bu halde taşınmaz sahibinin mülkiyet hakkının korunması gereği ortadadır ”denildi. Kararda, arazinin şirkete bedelsiz devri için dosyanın Bakırköy 8. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verildi.

    KARAR EMSAL TEŞKİL EDİYOR

    AVUKAT Tamer Kulaçoğlu, benzer durumda olan binlerce parselin olduğunu kaydederek, AYM kararının emsal teşkil edeceğini kaydetti. Av. Kulaçoğlu “Karşımıza benzer çok sayıda dosya çıkıyordu. Bu sorunların, AYM tarafından çözüme kavuşturulması oldukça önemli” diye konuştu.