Toprak kabarma payı

Hafriyatçılar ile müteahhitler arasında çoğu zaman kazı hesabı oranı (m3) anlaşmasızlığı yaşanır. Bu genellikle kamyon hesabı ile haritacının ölçtüğü m3 hesabı üzerinden yaşanır. Yıllar önce bu hesaplar sadece kamyon hesabı üzerinden yapılıyordu. Bu doğrultuda sadece kamyon sayısına göre ve kamyon için belirlenmiş olan m3 hesabına göre anlaşma sağlanıyordu. Günümüzde ise sadece haritacının ölçmüş olduğu veriler üzerinden hesaplar yapılıyor ve ödemesi gerçekleşiyor. Yine de hafriyatçılar kamyon hesabı üzerinden kendilerini kontrol etmeye çalışıyorlar lakin hesap çarşıya uymuyor. Sebebi ise toprağın kabarma payı…

Hafriyat işlerinde toprak çeşitleri genellikle aşağıda belirttiğimiz gibidir. Bu toprak çeşitlerinde kabarma oranlar çok değişkendir. Bu toprağın kuru ve yaş olması da kabarma oranını değiştirmektedir. Bu sebeple kesin bir kabarma oranı hiç bir toprak çeşidi için verilememektedir. Saf kil,  kum vb. toprak çeşitleri hariç, ortalama kabarma oranı %30 dur. Tabi ki bu değerler sizi haritacının yapmış olduğu ölçüm sonucuna ulaştırmayacaktır. Çünkü; kamyona yüklenen toprak miktarı net değildir. Bu bilgiler doğrultusunda en düzgün hesap şekli haritacının yapmış olduğu ölçümdür. Bunun kontrolü ise yine başka bir haritacının yapacağı ölçüm olacaktır.

1-Taşlı topraklar
İçeriği % 80 taş ve az miktarda topraktan oluşur.Kolay havalanırlar. Fakat Su tutma kapasiteleri ve besin ihtivaları azdır.

2-Kumlu topraklar
% 80 kum ihtiva ederler.İşlenmeleri kolaydır.Su tutmadıklarından bol sulama gerektirirler buda topraktaki besinin yıkanıp gitmesine neden olur. Besince fakir ve genelliklede Asit topraklarıdır.

3-Killi topraklar
İçeriğinin yarıdan fazlasını kil oluşturur. Su tutma kapasiteleri yüksektir. bu nedenle geç tava gelirler. Tava gelmeden işlenmesi halinde Toprak tekstürü zarar görür. Ağır topraklar olup işlenmeleri zordur. Kurak zamanlarda toprak katı bir hal alır.

4-Tınlı topraklar
Yarıdan fazlası kum ve % 30-50 arası kilden meydana gelir. Tava gelmeleri ve işlenmeleri kolay olduğundan tarım için elverişli topraklardır.

5-Marnlı topraklar
İçinde kum kil çakıl ve humus bulunur. Bağcılık bakımından uygun topraklardır.

6-Humuslu topraklar
Siyah renkte bir topraktır. koyu renk olduğu için çabuk ısınıp kolay tava gelirler. Su tutma kapasiteleri iyidir. Besin maddelerince zengindirler. Tava gelince kolay işlenirler.

7-Kireçli topraklar
kil kum humus ve kireç ihtiva ederler. Kalın bir kaymak tabakası bağlarlar. Suyu geçirmezler. Zor işlenen bir toprak çeşididir