İrtifak Hakkı Tesisi Nedir

İrtifak hakkı; Hak sahibine ait olan bir taşınmaz üzerinde, başka özel veya tüzel kişilere kullanım amaçlı izin verilen hakka irtifak hakkı denir.

İrtifak hakkı bedelli / bedelsiz olabilir. İzin verildiği süre ve sınır boyunca kullanılır. İrtifak hakkı muhakkak tapu kütüğüne tescil edilmelidir. Türk Medeni Kanunun ön gördüğü ayni haklar mülkiyet hakkı, irtifak hakkı, taşınmaz(gayrimenkul) mükellefiyeti ve rehin hakkı olmak üzere dört tanedir. Mülkiyet hakkının dışındaki diğer ayni haklar sahibine en geniş anlamda bir hak kullanımı sağlamadığı için sınırlı ayni hak olarak adlandırılmaktadırlar. Sınırlı ayni haklardan birincisi irtifak hakkıdır.

İrtifak Hakkı : Bir taşınmaz üzerine hak sahibine, eşyayı kullanma, eşyadan yararlanma ya da eşyayı hem kullanma hem de yararlanma hakkı veren sınırlı ayni haktır.

Bu haklara örnek verecek olursak; intifa hakkı sahibine eşyayı kullanma ve yararlanma yetkisi veren bir irtifak hakkıdır. Yine sükna (oturma) hakkıda, sahibine eşyayı sadece kullanma, ölünceye kadar oturma hakkı veren irtifak hakkıdır. Diğer irtifak hakkı çeşitlerini; üst (inşaat) hakkı, kaynak hakkı, geçit hakkı gibi sıralayabiliriz. 

İrtifak hakları kullanılış biçimlerine ya da sahibine sağladığı haklar bakımından tasnif edildiğinde, olumlu irtifak hakları, olumsuz irtifak hakları, tam yararlanma yetkisi veren irtifak hakları, sınırlı yararlanma yetkisi veren irtifak hakları ve taşınmaz lehine kurulabilen irtifak hakları, şahıslar lehine kurulabilen irtifak hakları diye sınıflara ayrılabilmektedirler.

En sık karşılaşılan irtifak hakkı tabiki Tedaş dır. Tapu kadastroda işlem yapılacak parseller üzerinde en çok Tedaş’a ait irtifak hakkı çıkar. Çoğunlukla tapu kaydında “tedaş lehine irtifak hakkı” gibi bir ibare görürsünüz. Tedaşa ait irtifak hakları, tapunun tedaşa resmi yazısı ile görüş alınarak çözülebilir.